Vrijheid kent als woord meerdere betekenissen. Dat geldt ook voor het persoonlijk of gevoelsmatig ervaren van vrijheid.
Heel betekenisvol is bijvoorbeeld een uitspraak van Nelson Mandela. Mandela werd als strijder tegen de apartheid in Zuid-Afrika in 1963 gevangen gezet. In 1990 kwam hij vrij na 27 jaar opsluiting onder barre omstandigheden.
Later vertelde hij het volgende:
Toen ik de poort uitliep naar buiten naar mijn vrijheid wist ik, dat als ik mijn bitterheid en haatgevoelens niet zou loslaten ik nog steeds in de gevangenis zou zitten. Integendeel hij zette zich sterk in voor verzoening met degenen die meedogenloos de apartheid in stand hadden gehouden.
Hij was en blijft een voorbeeld hoe je de medemens kunt blijven liefhebben, ondanks het grove onrecht wat hem decennia lang werd aangedaan.
Indrukwekkend is ook het verhaal van Corrie ten Boom (1892-1983) over haar ontmoeting met een kampbewaker uit Ravensbrück. Zij was een Nederlandse evangeliste en in de Tweede Wereldoorlog gaf zij aan Joden onderdak. Ook was zij verzetsstrijdster. Na haar arrestatie werd zij afgevoerd naar het concentratiekamp Ravensbrück. Onder barre omstandigheden overleefde zij het, haar familieleden niet. Vele jaren later werd Corrie na een lezing aangesproken door een van wreedste bewakers uit het kamp. Hij zei christen geworden te zijn en vroeg Corrie om vergeving.
Ik kon alleen maar haat en woede voelen vertelde zij. Totdat ik me plotseling Romeinen 5:5 realiseerde. “de liefde Gods is in onze harten uitgestort door de Heilige Geest”. En ik voelde dat Zijn liefde sterker is dan mijn haat en onvermogen tot vergeven. Ik voelde me vrij en bevrijd en kon mijn hand uitsteken naar de bewaker. Een lange tijd hielden we elkaars handen vast - voormalige bewaker en voormalig gevangene. Ik heb Gods liefde nooit zo intens ervaren als toen. We keken elkaar aan voelden Gods liefde door ons stromen. We voelden ons als mensen verbonden door Gods liefde.
Wat een kracht van ons geloof!
De vrijheid of vrede in wereldse betekenis is afhankelijk van ons gezamenlijk menselijk handelen. Die vrede komt en gaat blijkt uit de geschiedenis. Het menselijk leed en lijden zijn helaas onlosmakelijk verbonden met ons menselijk bestaan. Achter de oorlog weten we dat de vrede ooit zal komen, maar achter de vrede weten we dat er vroeg of later ook weer oorlog zal zijn.
Heel veel voorbeelden daarvan zijn ook in het Oude Testament te vinden.
Jezus leert ons dat de geestelijke of religieuze vrijheid van andere aard is. Dat is een individueel menselijk proces. Zoek de kracht in jezelf en vertrouw op God. Hij schept voor ons een liefdevolle relatie met God, de bron van onze geestelijke vrede. Maar Hij leert ons ook een liefdevolle relatie te hebben met onze naaste. Hem/haar lief te hebben als jezelf en hen ook de ruimte te geven die je zelf ook wilt hebben. Maar ook om je naaste te vergeven voor het onrecht wat je is aangedaan.
Dat inzicht aan ons gegeven is bevrijdend, elke dag van ons leven.
En geeft ons steeds opnieuw hoop voor wereldse vrede.
